Με αφορμή τις συζητήσεις μας για την Άνοιξη αποφασίσαμε να μιλήσουμε για τις πεταλούδες, αλλά και να φτιάξουμε διακοσμητικές πεταλούδες. Έδειξα στα παιδιά το πατρόν για την κατασκευή και στη συνέχεια το δίπλωσα στη μέση. Τα παιδιά παρατήρησαν ότι τα δυο μισά «ήταν ίδια» (ταυτίζοταν). Μιλήσαμε για το μισό και το ολόκληρο (δύο μισά κάνουν ένα ολόκληρο κτλ) και τους ανακοίνωσα ότι την γραμμή που χωρίζει το πατρόν της πεταλούδας σε δύο ίδια μισά την ονομάζουμε άξονα συμμετρίας. Έτσι έγινε η αρχή της γνωριμίας μας με την «μαγική συμμετρία», βασική έννοια των μαθηματικών και όχι μόνο (συμμετρία στη γλώσσα, συμμετρία στην μουσική κτλ.) Στη συνέχεια τα ρώτησα αν γνωρίζουν άλλα σχήματα που μπορούν να χωριστούν σε δύο ίδια μισά και τα παιδιά απάντησαν: ορθογώνιο, ρόμβος, τετράγωνο, κύκλος, καρδιά. Τους έδωσα αυτά τα σχήματα σε χαρτί και τους ζήτησα να τα διπλώσουν στη ακριβώς στην μέση με όσους τρόπους μπορούν. Τα παιδιά πειραματίστηκαν μ’ αυτά και διαπίστωσαν ότι κάποια σχήματα έχουν περισσότερους από έναν άξονες συμμετρίας.
Μετά τα ρώτησα που νομίζουν ότι υπάρχει συμμετρία πάνω μας, στα ρούχα μας κτλ. Τα παιδιά έκαναν εύστοχες παρατηρήσεις που αφορούσαν τα παπούτσια , σχέδια πάνω σε μπλουζάκια κτλ και τέλος τα γυαλιά ενός νηπίου. Η τελευταία παρατήρηση τα οδήγησε στη διαπίστωση ότι και τα μάτια μας είναι συμμετρικά, και τα αυτιά μας και τελικά όλο το σώμα μας. Χωρίστηκαν σε ζευγαράκια και κάθε παιδί έδειξε τον άξονα συμμετρίας στο σώμα του φίλου του.
Έπειτα αφού διατύπωσαν τις απόψεις τους πάνω στον προβληματισμό: Τι χρειάζονται οι άνθρωποι τη συμμετρία; (Για να φτιάχνουν σπίτια και άλλες κατασκευές όπως αυτοκίνητα, αεροπλάνα κτλ) προσπάθησαν να βρουν τους άξονες συμμετρίας σε ανάλογα παιχνίδια: αυτοκινητάκια, αεροπλάνο κτλ.
Την ώρα της χειροτεχνίας σχεδίασαν με τη βοήθεια του μισού πατρόν, τοποθετημένου μια δεξιόστροφα και μια αριστερόστροφα, τις πεταλούδες τους σε χρωματιστά χαρτόνια και τις έκοψαν.
Την επόμενη μέρα και αφού παρατηρήσαμε εικόνες με πεταλούδες και διαπιστώσαμε ότι τα σχέδια στα φτερά τους ήταν συμμετρικά και ως προς τα σχέδια και ως προς τα χρώματα, και ότι αν τις διπλώναμε στον άξονα συμμετρίας ταυτιζόταν, τα παιδιά σχεδίασαν με στένσιλ σχέδια και τα κόλλησαν συμμετρικά στα φτερά των πεταλούδων τους για να ολοκληρώσουν την κατασκευή τους.
Την άλλη μέρα ήρθε στο κουκλοθέατρο η μάγισσα Συμμετρία.
Συνοπτικά η ιστορία έχει ως εξής:
"Μια φορά και έναν καιρό ζούσε σε ένα δάσος, όπου όλα ήταν συμμετρικά και τα πάντα ομοιόμορφα και συμμετρικά τοποθετημένα η Μάγισσα Συμμετρία. Είχε μια μανία με την τάξη και τη "Συμμετρία" και μισούσε φοβερά την ξαδέλφη της την "Αταξία". Εκεί που έκανε τον πρωινό της περίπατο στο Δάσος και τη γυμναστική της....να σου ξαφνικά ένας λαγός...Κοιτάζει....ξανακοιτάζει....φοράει και τα μαγικά της γυαλιά....αλλά τι να δει! Ο Λαγός ήταν μισός, ένα αυτί, ένα μάτι .....Η Μάγισσα τρόμαξε....νόμιζε ότι ήταν άρρωστη. Δίπλα....μισό δέντρο...κουνούσε τα φύλλα του. Παραπέρα....μισές πεταλούδες, λες και τις έκοψες στα δυο....πετούσαν τριγύρω στα λουλούδια που μόνο τα μισά μπορούσε να δει η Μάγισσα. Άρχισε να αναρωτιέται....Κάτι δεν πήγαινε καλά στο Δάσος και η Μάγισσα έπρεπε να βρει τη λύση. Πώς θα καταφέρει όλα αυτά να τα κάνει πάλι "ολόκληρα" και πώς θα πετύχει να είναι συμμετρικά; Θα τη βοηθήσει το Μαγικό Σκουπόξυλο; Θα τη βοηθήσουν τα παιδιά; (Η δραστηριότητα εμπλουτίστηκε και από εμένα και διαμορφώθηκε έτσι ώστε να ικανοποιήσει τις ανάγκες του προγράμματος, η βασική ιδέα όμως περιγράφεται στο περιοδικό "Παράθυρο στην Εκπαίδευση" τεύχος 38 και η συνέχεια στο τεύχος 39).
Τα παιδιά βοήθησαν τη μάγισσα Συμμετρία να ενώσει τα κομμάτια από τα ζωάκια του δικού της Δάσους, αλλά και τα κομμάτια από το Δάσος της μάγισσας Αταξίας, ώστε να μπορέσει να τα στείλει πίσω στο δικό τους Δάσος.
Τα κομμάτια των ζώων που δεν ήταν συμμετρικά διέφεραν σε λεπτομέρειες του σχεδίου ή σε απόσταση του σχεδίου από τον άξονα συμμετρίας ή ως προς τη δεξιόστροφη ή αριστερόστροφη σχεδίαση των χαρακτηριστικών τους. Τα παιδιά καλούταν να ενώσουν τα δύο μέρη, να τα ελέγξουν ως προς τη συμμετρία, τοποθετώντας το ένα πάνω στο άλλο και να διατυπώσουν λεκτικά τις παρατηρήσεις τους, τις διαπιστώσεις τους και τους ισχυρισμούς τους. Σε όλη την διαδικασία ανέπτυξαν λεξιλόγιο σύγκρισης, αποδεικνύοντας πως κατανόησαν τι ιδιότητες έπρεπε να έχουν τα δύο τμήματα μιας εικόνας για να τα ονομάζουμε «ίδια» Έτσι κατέληξαν να φτιάξουν τις δύο ομάδες με τα ζωάκια.
Ζωγραφίσαμε επίσης συμμετρικές ζωγραφιές με τη βοήθεια πλέγματος ή με τελίτσες, και συμμετρικές ζωγραφιές στον υπολογιστή με το λογισμικό RevelationNatural Art
Παίξαμε συμμετρικά παιχνίδια όπως:
Τα παιδιά σε ομάδες έφτιαξαν στο πάτωμα συμμετρικές κατασκευές με τουβλάκια. Όταν έπαιξαν όλες οι ομάδες και ολοκληρώθηκαν οι κατασκευές, κάποιο παιδί αποχωρούσε από την ομάδα, οι υπόλοιποι αλλάζαμε τη θέση σε ένα ή δύο τουβλάκια, έτσι ώστε να χάσουν τη συμμετρία τους και το παιδί- παίχτης επανερχόταν και καλούταν να επαναφέρει τη συμμετρία. Το παιχνίδι το επαναλάβαμε με οριζόντιο άξονα συμμετρίας.
Παίξαμε και πολύ ενδιαφέροντα ηλεκτρονικά παιχνίδια συμμετρίας που βρήκαμε στις παρακάτω ιστοσελίδες:
Και επειδή οι πεταλούδες που φτιάξαμε μας άρεσαν πολύ και στολίσαμε μ’ αυτές την είσοδο του σχολείου μας, αλλά θέλαμε και πεταλούδες για την τάξη μας, φτιάξαμε κι άλλες με την τεχνική: στάμπες και διπλωτική, ώστε το σχέδιο να βγαίνει συμμετρικά και στη μια και στην άλλη πλευρά.
Υλικά
